Đến thăm xã Vàng San vào những ngày thu hoạch lúa, chúng tôi mới thấy được sự hăng say trong lao động sản xuất của bà con. Từ sáng đến chiều tối, cùng với các công cụ, máy móc hỗ trợ, người dân gặt lúa chất thành từng đống cho vào máy tuốt lúa, rơm rạ được tận dụng làm thức ăn trong chăn nuôi. Hình ảnh này khác với trước đây, khi dân chỉ biết trông chờ, ỷ lại vào các nguồn hỗ trợ. Từ khi xây dựng NTM, nhận thức của bà con đã thay đổi, tự mình vươn lên, góp phần hoàn thiện nhanh các tiêu chí.

Thời điểm mới chia tách (năm 2012), xã Vàng San gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, địa hình có độ dốc lớn, vực sâu, trong khi đó, nhiều bản cách xa, sống tách biệt, ít giao lưu, giao thương. Vượt qua khó khăn, cán bộ, công chức xã xuống từng bản tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của xây dựng NTM, chỉ ra những tác hại khi ỷ lại vào các nguồn hỗ trợ và lười lao động. Vận động người dân thi đua lao động, đưa cây trồng, con giống mới vào sản xuất để tăng năng suất, cải thiện nguồn thu nhập; đưa con em đến trường, đoàn kết khôi phục các nét đẹp văn hóa; góp công sức, hiến đất xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi. Trong quá trình tuyên truyền, cán bộ xã đưa ra những hình ảnh, bài báo về cuộc sống ở xã NTM để động viên, khích lệ người dân chung tay cùng chính quyền để sớm hái “quả ngọt”.       

         Xây dựng NTM, Nhân dân xã Vàng San nỗ lực vươn lên phát triển kinh tế. Ảnh tư liệu

Khi đã hiểu, 606 hộ dân ở 6 bản của xã đồng lòng chung tay cùng chính quyền bắt tay vào xây dựng NTM. Từ đồng tiền, ngày công, diện tích đất mà dân đóng góp cùng sự hỗ trợ của Nhà nước, những viên gạch, hạt sỏi, bao xi-măng đã được vận chuyển lên các bản để bêtông đường giao thông, xây dựng công trình thủy lợi... Hiện nay, trên địa bàn xã có hơn 40km đường trục xã, liên bản, nội bản, nội đồng được cứng hóa, 22km kênh mương được xây dựng, đảm bảo tưới tiêu cho 295ha ruộng lúa.

Thay đổi chính mình, người dân chủ động khai hoang đất sản xuất, tăng từ 1 vụ lên 2 vụ lúa, ngô, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển cây công nghiệp, ăn quả. Hiện diện tích đất sản xuất nông nghiệp của xã đạt 415ha, năng suất ngô, thóc mỗi vụ đạt từ 30-53 tạ/ha, rau màu các loại đạt 62 tạ/ha. Bà con đẩy mạnh chăn nuôi, xây dựng các mô hình gia trại theo hướng hàng hóa, tập trung bảo vệ, phát triển rừng để hưởng lợi mỗi năm trên 6 tỷ đồng. Nhờ vậy, hết năm 2020 tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm còn 31%, thu nhập bình quân đạt 22 triệu đồng/năm.

Anh Lò A Sang (bản Nậm Suổng) chia sẻ: Xây dựng NTM đã mang lại nhiều đổi thay đến với cuộc sống ở bản tôi. Nhân dân có đường đi, điện thắp sáng, con trẻ được đến trường, nông sản làm ra mang lại thu nhập cao khi xuất bán. Có Đảng, Nhà nước quan tâm, dân bản quyết tâm hoàn thành các tiêu chí chưa đạt, góp công sức sớm đưa xã đạt chuẩn NTM.

Kinh tế phát triển, Nhân dân trong xã có điều kiện tu sửa nhà, mua sắm nhiều đồ dùng sinh hoạt hiện đại phục vụ cuộc sống; đầu tư máy móc, công cụ lao động, phân bón trong sản xuất. Đến nay, tỷ lệ số hộ có nhà đạt tiêu chuẩn “3 cứng” chiếm 94,57%, lao động có việc làm thường xuyên đạt trên 92%. Con trẻ được đến trường học, nâng cao trình độ dân trí, sự hiểu biết. Bà con được quan tâm chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, vào các ngày lễ, tết, kỷ niệm, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức, không chỉ khôi phục nét truyền thống mà còn gắn tình đoàn kết giữa các dân tộc.

Có cuộc sống mới, Nhân dân các bản quyết tâm giữ vững an ninh trật tự, phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm, vận động người nghiện ma túy trong bản đi cai, thành lập mô hình “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự”. Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên, phát huy năng lực, vai trò của các tổ chức cơ sở Đảng; cải thiện chất lượng dịch vụ hành chính công, tăng khả năng tiếp cận pháp luật cho Nhân dân.

Anh Lò A Chu – Chủ tịch UBND xã cho biết: Hiện nay, xã Vàng San chỉ còn 3 tiêu chí chưa đạt, đó là: môi trường, thu nhập, hộ nghèo. Để sớm hoàn thành các tiêu chí còn lại, xã tập trung nguồn lực phát triển kinh tế, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư; triển khai mua thùng rác mini, quy hoạch nơi đổ rác tập trung; kiểm tra, đánh giá việc thực hiện xây dựng NTM ở các bản. 

Từ một xã gặp nhiều khó khăn, Vàng San đang từng bước đổi thay. Với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của Nhân dân, tin rằng xã Vàng San sẽ sớm hoàn thành mục tiêu "cán đích" xã NTM vào năm 2022.