Những mốc son
Xuất phát từ vị trí, tiềm năng, thế mạnh về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và xu thế phát triển, ngày 10/10/2004, Chính phủ ban hành Nghị định số 176/2004/NĐ-CP về việc thành lập thị xã Lai Châu trên cơ sở toàn bộ diện tích, dân số thị trấn Phong Thổ, xã Nậm Loỏng, xã Tam Đường và 3 bản của xã Sùng Phài, huyện Tam Đường; với tổng diện tích tự nhiên 7.083ha, dân số 18.089 người; có 5 đơn vị hành chính (3 phường, 2 xã) và 38 bản, tổ dân phố. Thành lập thị xã Lai Châu là yêu cầu cần thiết và khách quan phù hợp với nguyện vọng của nhân dân các dân tộc, dấu mốc lịch sử và tiền đề quan trọng mở ra thời kỳ mới, thúc đẩy sự phát triển nhanh hơn, vững chắc hơn của thị xã Lai Châu nói riêng và tỉnh Lai Châu nói chung.
Ngay sau khi thành lập thị xã, để kịp thời kiện toàn bộ máy lãnh đạo, ngày 26/10/2004, Tỉnh uỷ lâm thời Lai Châu ban hành Quyết định số 189-QĐ/TU về việc thành lập Đảng bộ thị xã Lai Châu và chỉ định Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ gồm 27 đồng chí, Ban Thường vụ Thị ủy gồm 9 đồng chí. Đến ngày 15/11/2004, bộ máy các cơ quan lãnh đạo lâm thời của thị xã chính thức đi vào hoạt động. Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, điều hành, quản lý của chính quyền cơ sở, ngày 2/11/2012, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 71/NQ-CP về “Điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện thuộc tỉnh Lai Châu”. Theo nghị quyết, 2 phường: Đông Phong, Quyết Tiến thuộc thị xã Lai Châu được thành lập. Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, thị xã Lai Châu có 7.077,44ha diện tích tự nhiên và 41.700 nhân khẩu, 7 đơn vị hành chính trực thuộc.
Sau gần 10 năm thành lập, thị xã Lai Châu phát triển mạnh mẽ, đồng bộ trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, hạ tầng đô thị. Đồng thời, tiếp tục phát huy tiềm năng, lợi thế trở thành đô thị động lực, trung tâm kinh tế, thương mại, dịch vụ, du lịch, văn hóa của tỉnh. Một dấu mốc lịch sử vinh dự và tự hào là ngày 27/12/2013, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 131/NQ-CP về việc thành lập thành phố Lai Châu với diện tích tự nhiên 7.077,44ha và 52.577 người, gồm 5 phường và 2 xã.

Thành phố Lai Châu hôm nay.

Với mục tiêu tinh gọn bộ máy cấp xã, hướng tới hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nhất là phù hợp nguyện vọng của nhân dân, ngày 10/01/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 866/NQ-UBTVQH14 về việc “sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp tỉnh thuộc tỉnh Lai Châu”. Theo đó, điều chỉnh toàn bộ 21,06km2 diện tích tự nhiên và dân số của xã Sùng Phài thuộc huyện Tam Đường vào xã Nậm Loỏng, thành phố Lai Châu và thống nhất tên gọi là xã Sùng Phài thuộc thành phố Lai Châu. Đến nay, thành phố có diện tích tự nhiên 9.687,99ha, 7 đơn vị hành chính (2 xã, 5 phường) với 72 bản, tổ dân phố, dân số trên 48.000 người.
Đó là những mốc son, niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng là trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trên địa bàn, nhằm xây dựng thành phố Lai Châu ngày càng phát triển.
Kế thừa và phát huy
Trên cơ sở kế thừa và phát huy truyền thống lịch sử, đấu tranh cách mạng, chống giặc ngoại xâm và văn hóa các dân tộc của mảnh đất Phong Thổ, Tam Đường, Ban Chấp hành Đảng bộ lâm thời thị xã Lai Châu - nay là Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã quán triệt và vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào hoàn cảnh thực tế của địa phương; động viên cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc thành phố đoàn kết; thu hút, huy động mọi nguồn lực, phát huy tiềm năng, lợi thế, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm xây dựng thành phố Lai Châu phát triển toàn diện, xứng đáng là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa - xã hội của tỉnh.
Cách đây 20 năm, khi thị xã mới được thành lập, kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn: điểm xuất phát thấp; quy mô nhỏ; hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là đường giao thông, trường học, trụ sở làm việc và các công trình thiết yếu khác đều thiếu và lạc hậu; đội ngũ cán bộ vừa thiếu, đa số mới, chưa có kinh nghiệm thực tiễn; trình độ dân trí không đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo còn cao (chiếm 13,6%). Trụ sở cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể từ thị xã đến cơ sở được xây dựng tạm; một số cơ quan, đơn vị, xã, phường phải nhờ nhà dân để làm việc, điều kiện sống và làm việc còn bộn bề khó khăn, vất vả.

Với mục đích tăng cường quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt, thành phố Lai Châu (tỉnh Lai Châu, Việt Nam) và huyện Bun Nưa (tỉnh Phông Sa Lỳ, Lào) vừa ký Bản ghi nhớ thiết lập quan hệ hữu nghị.

Trong bối cảnh đó, được sự quan tâm sâu sắc của Trung ương, sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, sát sao của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, sự phối hợp có hiệu quả của các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, các huyện trong tỉnh, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc thị xã Lai Châu đã phát huy truyền thống đoàn kết, chung sức, đồng lòng nỗ lực vượt qua khó khăn, phấn đấu vươn lên. Đặc biệt, phát huy trí tuệ tập thể, xác định những chương trình trọng tâm để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Nổi bật như: quy hoạch, xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị hiện đại; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn và hằng năm; công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; xây dựng, củng cố nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ; phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc; công tác xóa đói, giảm nghèo; xây dựng đời sống văn hoá cơ sở; làm tốt công tác đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Trải qua 20 năm với 4 nhiệm kỳ đại hội, Đảng bộ thành phố đã kịp thời cụ thể hóa các văn bản triển khai thực hiện nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước được quán triệt, phổ biến, tuyên truyền sâu rộng tới cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, nhiều nghị quyết đã đi vào cuộc sống một cách thiết thực. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII), Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và chủ đề công tác của Tỉnh ủy đạt được nhiều kết quả tích cực, tạo sức lan toả mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đến nay, Đảng bộ thành phố Lai Châu có 48 chi bộ, đảng bộ cơ sở (tăng 2 lần so với khi mới thành lập); 132 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với 3.368 đảng viên (tăng 2.877 đảng viên so với khi mới thành lập). Tập trung chỉ đạo có hiệu quả nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của Đảng, công tác dân vận của hệ thống chính trị.
Bước vào giai đoạn tiếp theo, thành phố Lai Châu đứng trước những thời cơ, vận hội mới song không ít những khó khăn, thách thức. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố tiếp tục đoàn kết, chủ động phát huy nội lực, khai thác tiềm năng thế mạnh. Tranh thủ sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh để tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, tiếp tục xây dựng thành phố Lai Châu xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại, hướng tới đô thị loại II.