Chị Nguyễn Thị Nhung (ở tổ 19, phường Tân Phong, thành phố Lai Châu) chia sẻ: “Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm phổi cấp do chủng mới của virus Corona gây ra, gia đình tôi đã chuẩn bị những vật dụng cần thiết để phòng ngừa, trong đó đầu tiên là KTYT. Tuy nhiên, khi đến các nhà thuốc để mua thì giá tăng cao gấp nhiều lần so với ngày thường, có nơi thông báo hết hàng. Để yên tâm phòng dịch, dù đắt tôi vẫn mua về cho cả gia đình sử dụng khi đến chỗ đông người”.

Từ sau tết Nguyên đán, nhu cầu mua KTYT của người dân tăng lên rất cao, nên nhiều nhà thuốc đã bán hết KTYT từ ngày mùng 4, 5 tết. Hiện nay một số hiệu thuốc, cửa hàng đã tiếp tục nhập về bán nhưng số lượng rất ít. Với những loại khẩu trang này, ngày thường chỉ bán với giá 2.000 đồng/chiếc nhưng nay bán với giá 5.000 – 6.000 đồng, có nơi còn bán với giá 10.000 đồng/chiếc. Việc nâng giá KTYT cao quá mức so với ngày thường đã khiến làn sóng dư luận bức xúc khi cho rằng, các nhà thuốc đang tâm trục lợi trước sự lo lắng phòng chống dịch bệnh của người dân. Điều đó là vô lương tâm, thiếu trách nhiệm với cộng đồng.

Đi tìm câu trả lời cho việc kiểm soát giá vật tư y tế trong thời điểm dịch bệnh đang hoành hành hiện nay, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Văn Tính – Quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh. Ông Tính cho biết: “Sau khi các nhà thuốc đồng loạt nâng giá bán KTYT, chúng tôi nhận được nhiều ý kiến phản ánh của người dân. Cục QLTT tỉnh đã tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng thành lập tổ công tác rà soát, kiểm tra tất cả các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn toàn tỉnh. Qua đó phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa do dịch bệnh của chủng mới virus Corona để sản xuất, kinh doanh, buôn bán, vận chuyển hàng giả, dùng vào mục đích phòng, chữa bệnh. Tính đến chiều ngày 5/2, tổ công tác đã kiểm tra 100 cơ sở kinh doanh thiết bị y tế, trong đó, xử phạt hành chính 16 vụ với tổng số tiền gần 37 triệu đồng, trong đó: 1 vụ vi phạm về lợi dụng tình hình dịch bệnh để tăng giá bất hợp lý; 5 vụ vi phạm về kinh doanh hàng nhập lậu, kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, nhãn hàng hóa đối với khẩu trang thông thường. Lực lượng chức năng cũng tịch thu 61.000 chiếc KTYT không rõ nguồn gốc xuất xứ, 37 hộp khẩu trang nhập lậu. Trong đợt này, tổ công tác cũng tuyên truyền và ký cam kết với 94 cơ sở kinh doanh thuốc không tàng trữ, mua gom, đầu cơ, găm hàng, ép giá, tạo sự khan hiếm nhằm mục đích nâng giá bất hợp lý". 

Đối với các tổ công tác của lực lượng công an thành phố Lai Châu, chỉ trong 3 ngày (2 – 4/2), đã phát hiện 4 vụ kinh doanh hàng hóa nhập lậu và không niêm yết giá hàng hóa dịch vụ tại điểm phải niêm yết giá theo quy định của pháp luật. Cơ quan công an đã lập biên bản bàn giao cho lực lượng quản lý thị trường xử phạt vi phạm hành chính và xử lý 251 hộp (tương đương với 10.550 chiếc KTYT) không đủ điều kiện lưu hành. Điển hình như ngày 4/2, tổ công tác Công an thành phố Lai Châu làm nhiệm vụ tại bản Huổi Lùng (xã Nậm Loỏng) phát hiện đối tượng vận chuyển nhiều thùng bìa cattong có biểu hiện nghi vấn. Tổ công tác tiến hành kiểm tra, tại thời điểm kiểm tra phát hiện anh Phàn A Sảo (SN 1992, hộ khẩu thường trú tại xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường) đang vận chuyển 150 hộp KTYT (tương đương 7.500 chiếc). Do anh Sảo không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh được nguồn gốc xuất xứ số hàng trên nên tổ công tác đã lập biên bản và bàn giao cho lực lượng chức năng xử lý theo quy định.

Lực lượng Quản lý thị trường niêm phong số KTYT bị tịch thu.

Kết quả qua các đợt kiểm tra đã chứng minh có sự gian lận trong kinh doanh KTYT thông qua số đơn vị và số tiền xử phạt nêu trên. Hiện chưa xác định được các cơ sở kinh doanh có găm, tích trữ hàng để thu lợi nhuận hay không bởi các tổ công tác chỉ có thể kiểm tra quá trình vận chuyển và ở các quầy bán hàng chứ không được phép khám nhà. Trong khi đó, nếu các cơ sở này đều dán thông báo “hết hàng KTYT” thì không có căn cứ để buộc lỗi vi phạm của họ.

Về việc kinh doanh online đối với mặt hàng KTYT, ông Đỗ Văn Tính bày tỏ, đây là một trong những việc khó nhất hiện nay vì người kinh doanh ở trên mạng xã hội, địa chỉ cư trú không rõ ràng; người mua, người bán vào lúc nào, giá cả bao nhiêu đều không thể kiểm soát được. Còn một điều lo lắng nữa là trong khi nguồn hàng nhập hiếm, nhu cầu sử dụng của người dân lại cao sẽ dẫn đến việc hàng giả, hàng kém chất lượng trà trộn càng làm cho công tác phòng, chống dịch khó khăn hơn.

Được biết, để kiểm tra, kiểm soát phòng chống dịch viêm phổi do chủng mới của virus Corona gây ra, nhất là về thị trường bán KTYT và các thiết bị y tế phòng chống dịch, Cục QLTT tỉnh đã ban hành công văn về việc tăng cường phòng, chống dịch. Phân công 100% quân số trực 24/24 giờ và kiểm tra, kiểm soát gắt gao ở các địa bàn; báo cáo tình hình vào lúc 11 giờ và 16 giờ hàng ngày. Chủ động phòng chống dịch bằng các biện pháp khuyến cáo của cơ quan chuyên môn. Công khai đường dây nóng 02133.899.389 để khách hàng phản ánh hoặc cung cấp chứng cứ về việc nâng giá bán KTYT của các cơ sở kinh doanh giúp cơ quan chức năng có căn cứ xử phạt.