Về Nậm Cần hôm nay, chúng tôi cảm nhận niềm tự hào của bà con khi xã đạt chuẩn NTM, bởi từ NTM, vùng quê nghèo có thể đổi thay diện mạo. Những con đường lầy lội được bê tông sạch sẽ, trường học, nhà văn hóa được đầu tư xây dựng kiên cố, khang trang. Chia sẻ với chúng tôi, ông Lò Văn Phương – Chủ tịch UBND xã Nậm Cần cho biết: “Đạt chuẩn NTM là niềm tự hào của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân trong xã. Tuy nhiên, chúng tôi luôn xác định hoàn thành đã khó giữ vững các tiêu chí càng khó hơn và đòi hỏi sự quyết tâm cao độ. Sau khi được công nhận, xã tập trung tuyên, vận động bà con tiếp tục cùng chính quyền duy trì và nâng cao các tiêu chí NTM. Trong đó, tập trung vào các tiêu chí dễ biến động như: thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, môi trường”.

Còn nhớ năm 2015, khi chính thức cán đích NTM, xã vẫn còn nhiều tiêu chí đạt thấp như: thu nhập, môi trường, tỷ lệ hộ nghèo, nhà ở dân cư. Cùng với xây dựng kế hoạch nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM giai đoạn 2016 – 2020, UBND xã đẩy mạnh phát triển sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Tuyên truyền, vận động Nhân dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa; phát triển chăn nuôi gắn với nuôi trồng thủy sản, phát triển kinh tế rừng. Tăng cường đầu tư xây dựng, sửa chữa kết hợp quản lý và khai thác có hiệu quả các công trình thủy lợi, thực hiện tốt công tác khuyến nông, phòng trừ sâu bệnh.

Bà con bản Phiêng Lúc vệ sinh đường nội bản.

Với lợi thế đất đai rộng, năm 2015, xã triển khai đưa cây quế, sơn tra trồng tại 5 bản: Hua Cần, Nà Phát, Phiêng Áng, Hua Puông, Bằng Mai với diện tích gần 800ha, trong đó 715ha quế, 78ha sơn tra. Giờ đây, Nậm Cần được xem là “thủ phủ” quế, sơn tra của huyện. Hàng trăm hécta quế nay đã cao quá đầu người, có cây cao hơn 2m, minh chứng rõ nét cây trồng này phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương. Đây là tín hiệu tốt, cơ sở để huyện kêu gọi doanh nghiệp xây dựng nhà máy sản xuất, chế biến các sản phẩm từ quế.

Nâng cao thu nhập, xã khuyến khích bà con tận dụng diện tích ao, vùng lòng hồ thủy điện Bản Chát phát triển nuôi trồng thủy sản với diện tích 12ha mặt nước. Sản lượng đánh bắt trên lòng hồ, nuôi trồng thủy sạt đạt 50 tấn/năm. Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi theo hướng hàng hóa, xã quy hoạch mỗi một bản đều có bãi chăn thả tập trung, thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh. Tỷ lệ tăng đàn đạt 7%/năm. Từ cách làm này, đời sống bà con ngày càng nâng cao, nếu năm 2015 thu nhập bình quân đầu người của xã chỉ đạt 13 triệu đồng thì đến năm 2018 đạt 29 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 8,5%.

Đối với tiêu chí môi trường, xã tuyên truyền, vận động bà con di dời chuồng trại xa nhà ở; tham gia tổng vệ sinh môi trường vào ngày thứ 2 và thứ 6 hằng tuần; xây dựng 10 hố rác tập trung, mỗi gia đình đều có 1 hố rác riêng. Trong năm 2018, các bản tổ chức dọn vệ sinh đường nội bản được 285 buổi với 10.545 lượt người tham gia, trồng 150 cây xanh ven đường. Tỷ lệ hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch đạt 75,3%. Duy trì thành công mô hình “Bản làng xanh – sạch – đẹp” tại 3 bản tái định cư: Phiêng Lúc, Phiêng Tòng, Bằng Mai. Riêng tiêu chí nhà ở dân cư, hiện nay xã có 380 hộ đã có nhà đạt chuẩn, còn 12 hộ đạt nhà 2 cứng. Vì vậy, xã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh huyện tạo điều kiện để các hộ có nhà tạm được vay vốn với lãi suất thấp. Đồng thời, huy động các tổ chức chính trị xã hội, doanh nhiệp trong và ngoài xã đóng góp, quyên góp, ủng hộ xây dựng nhà kiên cố.

Ông Lò Văn Phương - Chủ tịch UBND xã cho biết thêm: “Hiện xã đang gặp khó khăn trong việc thực hiện tiêu chí giáo dục do tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS đi học THPT, bổ túc, học nghề mới đạt trên 50%. Lý do là học sinh tốt nghiệp THCS chỉ muốn ở nhà giúp đỡ bố mẹ, đi làm thuê hay gia đình không cho theo học tiếp. Thứ hai về y tế, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng còn cao (chiếm 21,8%). Để tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí này, xã vận động phụ huynh đóng thêm tiền ăn, các trường mầm non xây dựng thực đơn hợp lý, đảm bảo dinh dưỡng, bổ sung thêm sữa để giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng. Làm tốt công tác đào tạo nghề, phối hợp với các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tuyên truyền, giới thiệu việc làm cho người lao động, có như vậy mới thu hút được con em trong xã đi học nghề”.

Từ quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền cùng với sự chung sức, đồng lòng của Nhân dân, chắc chắn Nậm Cần sẽ giữ vững danh hiệu xã đạt chuẩn NTM sau 5 năm phúc tra lại.